Content
Binnen Lean is het doel om te streven naar perfectie (zie voor meer informatie over de 5 principes van Lean https://lean-wiki.nl/leanoverview/lean-filosofie/).
Bij dit streven is een Lean-volwassenheidsmodel zeer goed bruikbaar. Een volwassenheidsmodel is bedoeld om richting te geven aan de ambities op het gebied van Lean. Door het toepassen van het volwassenheidsmodel krijgt een organisatie op eenvoudige wijze inzicht in waar ze staat op het gebied van Lean en welke stappen nog te nemen zijn.
1. Gevonden volwassenheidsmodel
In de zoektocht naar volwassenheidsmodellen is dit overzicht gevonden http://list.ly/list/CZ-maturity-models.
Hoewel daar geen direct bruikbaar model tussen zit is het toch een handig en wellicht inspirerend overzicht (note: niet alle links werken).
Het m.i. meest bruikbare volwassenheidsmodel is gevonden op https://www.isixsigma.com/implementation/basics/maturity-model-describes-stages-six-sigma-evolution/
Dit model ziet schematisch als volgt uit:
Net zoals veel andere volwassenheidsmodellen kent het model 5 niveaus en zijn kenmerken per niveau aangegeven. Wat mij aansprak is dat er ook een tijdlijn gekoppeld is aan elk level en dat er per kenmerk en per level een toelichting is beschreven.
2. Onbrekende aspecten in gevonden model
Aangezien het succes van Lean draait om meer dan alleen het toepassen tools, ontbreken er m.i. een aantal belangrijke aspecten in het gevonden model. In mijn ogen gaat een Lean traject minimaal om:
- het verbeteren van processen, met als doel het optimaliseren van de klantwaarde. Daarvoor is kennis van de klant noodzakelijk (Voice of the Customer, VOC) en die kennis wordt bijvoorbeeld vastgelegd in een Kano diagram zie https://lean-wiki.nl/klant/kano-model/
- bij het verbeteren van die processen wordt de kennis en kunde van medewerkers benut EN ontwikkeld. Het gaat hier zowel om de kwaliteiten van individuele medewerkers als om de kwaliteiten van het team. Het vakgebied Teamontwikkeling (zie https://www.vavia.nl/teamontwikkeling-de-weg-naar-succes/teamontwikkeling-fasen-tuckman/ ) mag daarom in mijn ogen niet ontbreken in een Lean volwassenheidsmodel
- verbetertrajecten zijn in het algemeen niet erg succesvol. Een slagingspercentage van 30% is wat de meeste onderzoeken duidelijk maken. Weerstand bij medewerkers veroorzaakt voor 39% dat veranderingen niet-succesvol zijn en 33% wordt veroorzaakt door het management (zie https://www.vavia.nl/white-paper-succesvol-veranderen-en-implementeren/ ). Het vermogen van een team/afdeling/bedrijf om te kunnen veranderen is daarom een belangrijke pijler voor succes.
Onderstaand schema maakt duidelijk welke elementen elk verbetertraject behoort te bevatten.
3. Voorgesteld volwassenheidsmodel
Gebaseerd op het gevonden model en aangevuld aan de hand van de benoemde ‘tekortkomingen’ heb ik het volgende volwassenheidsmodel opgezet, met de volgende kanttekeningen:
- het is een opzet en dus nog niet volledig uitgekristalliseerd
- er is daarom ook nog geen toelichting opgenomen
4. Verzoek om feedback
Graag ontvang ik feedback op deze opzet zodat er een tweede en dus verbeterde versie komt. Deze versie zal ik ook weer verspreiden en kan/mag iedereen gebruiken en desgewenst aanpassen.
