Value Stream Mapping (VSM) is een methode in Lean die gebruikt wordt om fysieke- en informatie processen in kaart te brengen.

VSM brengt op eenvoudige wijze verbeterpunten of “verspillingen” aan het licht. Het is dus een instrument dat een belangrijke positie inneemt bij het proces verbeteren. Een Value Stream is een soort van proces doorsnede op hoofdlijnen en een momentopname in de tijd uitermate geschikt om verspillingen ‘Muda’ te onderkennen maar minder geschikt voor problemen die ontstaan door variatie in productie en vraag; ‘Muri’ en ‘Mura’

muda muri mura

Doel van Value Stream Mapping

Het doel van Value Stream Mapping is het ontwerpen van de toekomstige situatie. Het is een iteratieve visualisatie oefening van de Current State naar de Future State. Mapping is hierbij een prima instrument voor idee generatie, om betrokkenheid en samenwerking te bewerkstellingen en voor communicatie. Inzicht in de variatie zoals bijvoorbeeld in delivery performance, productiviteit, doorlooptijden en klant vraag, is zeker niet onbelangrijk om te weten, te meten en te begrijpen. Lean Six Sigma helpt hier met statistische methoden, maar de eenvoud en daarmee de kracht van VSM moet niet uit het oog worden verloren.

Klantwaarde als vertrekpunt

Het opstellen van een VSM is altijd vanuit het perspectief van de klant. In één overzicht wat nodig is van begin tot eind om een service en product te leveren. Het herkennen van Customer Value is essentieel alvorens te starten met een Value Stream Analyse. Waar willen huidige en toekomstige klanten voor betalen? De eerste groep is relevant om de huidige verspillingen te onderkennen. De tweede groep is relevant voor het ontwerp van toekomstige processen en de ontwikkeling van nieuwe producten en services.

Door een Value Stream Map op te stellen kan bekeken worden welke fysieke en informatiestromen er door een organisatie lopen. Op deze manier wordt inzichtelijk gemaakt wat er nodig is om een eindproduct of dienst tot stand te brengen en wat activiteiten zijn die geen waarde toevoegen. Wanneer men een verbeteringstraject gaat opstarten, zal altijd eerste een Value Stream Map van de huidige situatie (Ist) gemaakt worden. Hierin wordt alles beschreven zoals het op dit moment van toepassing is. Daarna wordt er een Value Stream Map gemaakt voor de gewenste situatie (Soll). Hierin zijn verbeteringen doorgevoerd in voorraad, cycletijden, totale doorlooptijd en kwaliteit, waardoor er beter op klantvraag kan worden geproduceerd.

VSM is een vorm van Big Picture Mapping

Visualiseren van de ‘the big picture’ betekent het verbeteren van het geheel en niet slechts delen ervan. Individuele processtappen worden niet meegenomen, maar gegroepeerd naar hoofdproces stappen.

aanpak lean traject

De product-quantity (paretor) en product-routing analyse helpen bij het selecteren van de juiste Value Stream voor analyse en verbetering. Een Pareto overzicht geeft inzicht in de meest voorkomende product of diensten types. De analyse van de product-routing laat zien welke producten en diensten het zelfde productieproces volgen.

Databoxen (Lean Metrics) maken het mogelijk om informatie over elke processtap weer te geven in de VSM, zoals omsteltijden, cyclustijden en machine beschikbaarheid, waardoor de VSM niet alleen interessant is om een proces visueel weer te geven, maar ook gebruikt kan worden om een proces te verbeteren, te herontwerpen.

De Lean indicator om de klant vraag weer te geven wordt weergegeven in de Takt tijd, ofwel de beschikbare productietijd gedeeld door de dagelijkse sales volumes. Het is de drum beat waarop het systeem werkt en moet produceren om tegemoet te komen aan de klantvraag, dus synchroniseren van snelheid van productie en sales en uitermate belangrijk voor het maken van het S&OP (Sales & Operations Planning) om ‘Muri’ en ‘Mura’ te voorkomen. Werken met takt is werken met het de klant vraag van gereed product terug naar start productie.

Veel van de problemen zitten in de informatiestromen en het systeem waardoor niet de juiste en tijdige ondersteuning voor het fysieke proces wordt geboden. De mens veroorzaakt om en nabij 6% van de problemen. Het systeem 94%, zoals uit onderzoek van W Edward Deming is gebleken.

Einddoel van een VSM

Het einddoel is om van de Current State naar de Future State te komen. Hiervoor zullen bepaalde actie plannen opgestart moeten worden. Value Stream Management is het proces van plannen en koppelen van Lean initiatieven via systematische data capture en analyse. In het boek Value Stream Management: ‘Eight steps to Planning, Mapping and Sustaining Lean Improvements, beschrijven Tapping, Luyster en Shuker in detail hoe je een Value Stream Map maakt en de centrale rol van het Lean Story Board voor communicatie, planning en visualisatie in de Lean Transformatie.

Current State: De noodzaak voor verandering herkennen door benchmarking van de huidige performance (Lean metrics) en het identificeren van gaps, alsook toekomstige ontwikkelingen. Het beschrijft de ‘why’. Dit leidt tot inzicht, communicatie en discussie waarom verandering nodig is.

Future State: Welke veranderingen zijn nodig, wat is de visie ofwel de ‘where’ en ‘what’.

In Action Planning wordt het change plan overeengekomen met korte en lange termijn implementaties, zoals Kaizens, 5S, GreenBelt projecten om Flow, Pull en Perfection te realiseren. De ‘how’ en ‘when’. Voor de grootste buy-in streeft men in de Lean Filosofie naar win-win oplossingen.

Ook wordt wel gesproken over de Ideal State, maar er zijn altijd meerdere oplossingen voor een probleem dus het is beter te denken in multiple future states. In Learning to See beschrijven Rother & Shook de Future, Current State en Action Planning.

Tips bij het opstellen van een VSM Current State

  1. Start met een wandeling door het proces. ‘Go the Gemba’ zoals dit in Lean wordt genoemd. Dit is belangrijk om een eerste indruk te krijgen van de processen en de flow van het proces.
  2. Verzamel zelf de informatie. Doe dit door zelf in het proces te gaan kijken wat er werkelijk gebeurt en niet door te kijken naar ‘hoe het zou moeten’ op papier. In theorie werkt alles anders dan in de praktijk. Begin aan het eindpunt en werk terug.
  3. Teken een Value stream map altijd met potlood. Houd een gum bij de hand, want een VSM wordt vaak aangepast en verbeterd. Voor een presentatie kun je de VSM achteraf altijd nog digitaal maken.
  4. Breng de value stream alleen in kaart. Iedereen heeft een andere kijk op processen. Wanneer je deze verschillende opvattingen gaat combineren krijg je een vertekend beeld van de value stream.
  5. Meet de tijden zelf. Ga niet uit van de standaard informatie in de rapportages en tijden gemeten door het systeem, maar meet met een stopwatch wat bij benadering de doorlooptijden en procestijden zijn.
Inspireer anderen:

Was dit artikel nuttig ?

Comments are closed.